Thoái hóa khớp được biết đến như một bệnh liên quan đến tuổi tác vì tỷ lệ mắc bệnh cao, chủ yếu ở người cao tuổi. Tuy nhiên, ngày nay ngay cả những người trẻ tuổi cũng có thể mắc bệnh thoái hóa khớp do những thói quen sinh hoạt sai lầm hàng ngày. Vậy làm thế nào để nhận biết thoái hóa khớp và điều trị hiệu quả?
1. Thoái hóa khớp là gì?
Thoái hóa khớp là tình trạng sụn khớp – bộ phận có chức năng bảo vệ và giảm ma sát ở các khớp bắt đầu bị bào mòn, phá hủy cấu trúc. Ngoài ra, các mô xung quanh cũng có thể bị tổn thương, chất nhờn bôi trơn khớp giảm đi khiến việc cử động tại đây trở nên khó khăn hơn.
Thoái hóa khớp là loại chấn thương phổ biến nhất và có thể xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy có khoảng 30% người ở độ tuổi trên 35 mắc bệnh thoái hóa khớp. Tỷ lệ này tăng lên 60% đối với những người trên 65 tuổi và 85% đối với những người trên 85 tuổi.
Các khớp thường dễ bị thoái hóa là:
- Thoái hóa khớp gối.
- Thoái hóa khớp háng.
- Thoái hóa khớp cổ tay, ngón tay.
- Thoái hóa khớp vai.
- Thoái hóa khớp mắt cá chân.
- Thoái hóa cột sống cổ và thắt lưng.
2. Những nguyên nhân gây ra thoái hóa khớp.
Viêm xương khớp trong cơ thể có thể xảy ra vì một số lý do, chẳng hạn như:
- Tuổi tác.
Thoái hóa khớp có liên quan mật thiết với tuổi tác. Vì càng lớn tuổi, quá trình lão hóa tự nhiên càng trở nên khốc liệt hơn. Lúc này, hệ cơ xương khớp cũng bị ảnh hưởng, suy yếu và bắt đầu thoái hóa. Theo thời gian, lớp sụn của khớp bị mài mòn, co thắt hoặc biến mất khiến các đầu xương cọ xát vào nhau và gây ra các triệu chứng đau nhức.
- Chấn thương.
Tổn thương khớp do vận động quá sức, tai nạn,… sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hơn. Học cách phòng ngừa chấn thương thể thao.
- Thừa cân.
Thừa cân (béo phì) gây nhiều căng thẳng cho các khớp trên cơ thể, đặc biệt là đầu gối và cột sống. Tình trạng căng thẳng này nếu kéo dài có thể dẫn đến tổn thương và thoái hóa khớp.
- Tính chất công việc lặp đi lặp lại.
Tập thể dục tứ chi, lạm dụng khớp và lặp đi lặp lại một động tác duy nhất đều làm tăng nguy cơ thoái hóa sụn.
- Di chuyền.
Thoái hóa khớp cũng có thể do di truyền. Những người có người thân bị viêm xương khớp có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với dân số nói chung.
- Một số lí do khác.
Sinh hoạt sai tư thế như ngồi, nằm, cúi gập người; thường xuyên khuân vác vật nặng; ngồi hoặc đứng lâu, ít vận động trong thời gian dài.
Chế độ ăn uống không khoa học, không bổ sung đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu canxi, glucosamine và chondroitin.
Mắc các bệnh lý khác như loãng xương, nhiễm trùng khớp, viêm khớp dạng thấp… cũng có thể làm tăng tốc độ thoái hóa khớp.
Dị tật khớp bẩm sinh.
3. Điểm danh biểu hiện các khớp bị thoái hóa.
Khi khớp bị thoái hóa sẽ xuất hiện các triệu chứng sau:
- Đau khớp: Ở giai đoạn nhẹ, các khớp sẽ bị đau âm ỉ trong hoặc sau khi vận động, sau đó sẽ nhanh chóng biến mất nên người bệnh rất dễ phán đoán một cách chủ quan. Nếu cứ tiếp diễn như vậy, khi sụn khớp bị tổn thương nghiêm trọng, cường độ các cơn đau sẽ dữ dội và dai dẳng hơn, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh đột ngột.
- Cứng khớp: cứng khớp và không cử động được, thường kèm theo đau, chủ yếu khi bệnh nhân thức dậy vào buổi sáng hoặc sau một thời gian không vận động.
- Giảm khả năng vận động: Khi bị thoái hóa khớp gối, các hoạt động hàng ngày của bạn sẽ bị hạn chế. Ví dụ, những người bị thoái hóa khớp gối gặp khó khăn hơn khi đứng và ngồi, leo cầu thang, ngồi xổm và uốn cong đầu gối.
- Sưng và nóng khớp: Khớp bị sưng và viêm, có cảm giác nóng rát khi cử động.
- Tiếng lạo xạo khi cử động: Những tiếng kêu răng rắc, lạo xạo khi các đầu xương cọ xát vào nhau khi các lớp sụn mòn đi.
4. Phương pháp chẩn đoán.
Các phương pháp chẩn đoán bệnh thoái hóa khớp bao gồm:
- Khám thực thể: Bác sĩ sẽ kiểm tra các khớp của bạn xem có bị sưng, đau, đỏ, nóng hoặc khó cử động không. Cũng xem xét lịch sử y tế của bệnh nhân.
- Kiểm tra hình ảnh: X-quang, siêu âm khớp, chụp cộng hưởng từ (MRI) và nội soi khớp có thể được sử dụng để chẩn đoán viêm xương khớp. Đặc biệt, chụp X-quang có thể phát hiện sự hiện diện của các gai xương, tình trạng mất sụn, thu hẹp khoảng khớp… Siêu âm giúp kiểm tra tràn dịch khớp, các mảnh sụn thoái hóa.
- Chụp MRI: Giúp bác sĩ nhìn tổng quan về khớp và phát hiện các tổn thương ở sụn khớp. Nội soi khớp sẽ giúp hình dung trực tiếp tình trạng tổn thương của sụn.
- Kiểm tra dịch khớp: Người ta lấy một lượng nhỏ dịch khớp để xét nghiệm nhằm phát hiện bệnh khớp.
- Xét nghiệm máu và nước tiểu: Xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ xác định loại viêm khớp mà bạn mắc phải hoặc loại trừ các tình trạng bệnh lý khác gây ra các triệu chứng của bạn, chẳng hạn như đau khớp, cứng khớp, v.v.
5. Các biện pháp điều trị thoái hóa khớp.
Bệnh xương khớp nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như bệnh gút, tăng nguy cơ trầm cảm và lo âu, rối loạn giấc ngủ, vôi hóa sụn khớp, hoại tử xương… Nếu cơn đau khớp tái phát nhiều lần, cơn đau dai dẳng và kéo dài. Trong nhiều ngày, tốt nhất là đi khám bác sĩ.
Một số lựa chọn điều trị thoái hóa khớp được sử dụng phổ biến nhất là:
5.1. Tăng cường hoạt động thể chất.
Bổ sung các bài tập thể dục với cường độ vừa phải sẽ giúp tăng cường sức mạnh của khớp đồng thời cải thiện các triệu chứng đau nhức, cứng khớp. Ngoài ra, người bệnh có thể chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm các triệu chứng sưng đau. Lưu ý các bài tập này cần có sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa để phù hợp với thể trạng của từng cá nhân.
5.2. Điều trị thần kinh cột sống.
Việc áp dụng phương pháp nắn chỉnh xương khớp điều trị xương khớp được nhiều chuyên gia đánh giá cao. Cái hay của phương pháp nắn khớp xương là không cần dùng thuốc hay phẫu thuật, chỉ với phương pháp nắn khớp xương chuyên nghiệp, các bác sĩ có thể điều chỉnh những sai lệch ở xương và khớp, giúp giảm đau, phục hồi chức năng khớp và kích thích khả năng tự chữa lành của cơ thể.
5.3.Vật lý trị liệu.
Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối không xâm lấn, an toàn và phù hợp với mọi đối tượng.
Vật lý trị liệu đúng cách không chỉ giúp giảm đau và viêm mà còn cải thiện khả năng vận động của khớp. Tuy nhiên, người bệnh cần tập vật lý trị liệu dưới sự hướng dẫn của chuyên gia, bác sĩ và tránh tự thực hiện tại nhà vì có thể gây tổn thương hệ xương khớp.
Tại Việt Nam, ACC là phòng khám tiên phong trong việc áp dụng phương pháp nắn khớp xương điều trị các bệnh lý về xương khớp, cột sống mang lại tỷ lệ hồi phục cao. Ngoài ra, ACC còn kết hợp chương trình vật lý trị liệu – phục hồi chức năng được thiết kế riêng cho từng tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Môn học này bao gồm các bài tập tăng cường sức mạnh, kết hợp với sự hỗ trợ của các thiết bị máy móc hiện đại như laser cường độ cao thế hệ thứ 4, sóng xung kích, miếng lót chỉnh hình… giúp giữ thăng bằng. Hệ thống cơ sinh học đầu gối giúp giảm đau nhanh chóng và thúc đẩy phục hồi sức khỏe.
Không dừng lại ở đó, hiện nay ACC còn cung cấp các loại thực phẩm chức năng tốt cho hệ xương khớp như TPCN Glucosamine/Chondroitin/MSM của thương hiệu Trace Minerals Research. Sản phẩm này chứa các thành phần đặc biệt giúp củng cố cấu trúc của sụn khớp, giữ cho sụn khớp luôn được bôi trơn, tăng khả năng vận động linh hoạt của khớp.
5.4. Thuốc.
Thuốc cũng được sử dụng rộng rãi để giảm đau do thoái hóa khớp. Những loại thuốc này thường là:
Paracetamol giúp giảm đau cục bộ nhanh chóng.Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) được sử dụng khi acetaminophen không hiệu quả trong việc giảm đau. Thuốc này không chỉ giảm đau mà còn giảm viêm và sưng khớp.
Ngoài ra, nhiều người được khuyên tiêm steroid vào khớp bị thoái hóa. Sau khi tiêm, thuốc gây tê tại chỗ và giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên, việc tiêm steroid phải được bác sĩ chỉ định để tránh những tác dụng phụ nguy hiểm.
5.5.Phẫu thuật.
Phẫu thuật khớp là biện pháp cuối cùng khi các phương pháp điều trị bảo tồn thất bại. Ngoài ra, những trường hợp thoái hóa khớp nặng thường phải phẫu thuật.
Phẫu thuật có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng và làm cho khớp di động hơn. Nhưng đồng thời cũng tồn tại nhiều hạn chế như chi phí cao, thời gian nghỉ dưỡng và hồi phục lâu, chăm sóc vết mổ không đúng cách, nguy cơ nhiễm trùng…
6. Các cách phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Để ngăn ngừa thoái hóa khớp, mọi người nên:
-Tập thể dục thường xuyên, cường độ vừa phải để tăng cường sự linh hoạt và sức khỏe của xương. Các bài tập mà người thoái hóa khớp gối có thể thực hiện như yoga, đi bộ, bơi lội…
-Đảm bảo tư thế đúng khi sinh hoạt và làm việc để tránh tổn thương hệ xương khớp.
-Tránh mang vác vật nặng hoặc tham gia các hoạt động gắng sức.
-Kiểm soát cân nặng phù hợp sẽ giúp hạn chế căng thẳng mà cơ thể bạn đặt lên dây chằng và khớp.Thiết lập chế độ ăn uống khoa học và bổ sung thêm các thực phẩm tốt cho xương khớp như thực phẩm giàu canxi, glucosamine, chondroitin, omega-3, vitamin D, vitamin B…
-Tránh chấn thương bằng cách khởi động kỹ lưỡng trước khi tham gia hoạt động thể chất, mang giày vừa vặn và tập thể dục trên bề mặt mềm. Nếu không may bị thương, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt và được điều trị kịp thời.
-Duy trì lối sống lành mạnh và hạn chế rượu bia, thuốc lá, chất kích thích. Ngoài ra, nên kiểm soát căng thẳng và thư giãn đầu óc.
-Nên kiểm tra sức khỏe của xương thường xuyên để theo dõi và phát hiện sớm nhất những bất thường.Thoái hóa khớp ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày, tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Điều trị càng sớm tỷ lệ hồi phục càng cao, chặn đứng diễn tiến của quá trình thoái hóa. Vì vậy đừng chủ quan, nếu thấy có dấu hiệu bất thường trong cơ thể và nghi ngờ thoái hóa khớp thì cần đi kiểm tra ngay.
Bên cạnh đó, nếu bạn đang phải chịu các cơn đau nhức do bệnh xương khớp gây ra có thể đến Lá Trà Medical Spa để được tư vấn những gói liệu trình điều trị chuyên sâu bởi đội ngũ bác sĩ y học cổ truyền có chuyên môn cao. Liên hệ ngay với Lá Trà qua hotline 0931 771 781 – 02862 68 52 52.
🌿 LÁ TRÀ MEDICAL SPA 🌿
🌐 Website: http://www.latraspa.com
🏡 CN1: 778/A6 Nguyễn Kiệm, P.4, Q. Phú Nhuận (Kế Trường Đại Học Tài Chính Marketing)
☎️ Hotline: 0931 771 781 – 02862 68 52 52
🏡 CN2: 138 Nguyễn Văn Thủ, P. Đa Kao, Q.1
☎️ Hotline: 0903 841 871 – 02862 91 23 34
